توضیح مفهوم بومی بودن در کنکور و تأثیر آن بر انتخاب رشته دانشجویان
بومی بودن در کنکور یک مفهوم مهم و حیاتی است که تأثیر بسزایی بر فرآیند انتخاب رشته دانشجویان دارد. این مفهوم به تعلق داشتن به یک استان خاص یا منطقه‌ای اشاره دارد که ممکن است به چندین شرط و معیار مرتبط با محل تولد، اقامت یا اخذ مدرک تحصیلی فرد بستگی داشته باشد. سیاست بومی‌گزینی که توسط سازمان سنجش در کنکور اجرا می‌شود، اولویت پذیرش را برای داوطلبان اهل استان‌ها و مناطق خاصی که از این سیاست بهره‌مند هستند، فراهم میکند.
این سیاست به منظور حمایت از جوانان محلی و افزایش فرصت‌های آموزشی در هر استان و منطقه، تدوین و اجرا می‌شود. هدف اصلی از اجرای بومی‌گزینی، تحقق عدالت اجتماعی و ایجاد امکانات آموزشی متوازن در سراسر کشور است. با اجرای این سیاست، دانشجویان اهل هر استان می‌توانند با اولویت بیشتری در رشته‌های موردعلاقه‌شان ثبت‌نام کنند و فرصت بهتری برای پذیرش در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی منطقه خود داشته باشند.
برخورداری از بومی بودن به دانشجویان اهل هر استان، تأثیر مهمی بر انتخاب رشته‌های تحصیلیشان دارد. این امر، فرصت بهتری را برای انتخاب رشته‌های مرتبط با نیازها و منابع منطقه فراهم میکند. از طرف دیگر، برای دانشجویان، اهل استان‌ها و مناطق دیگر که از این اهلیت بهره‌مند نیستند، انتخاب رشته‌ها ممکن است با سختی‌ها و رقابت‌های بیشتری همراه باشد. مشاوره انتخاب رشته ریاضی آویژه به شما در درک بهتر مفهوم بومی بودن در کنکور کمک می کند.
کنکور سراسری یکی از آزمون‌های پرطرفدار در ایران است که هر ساله تعداد زیادی داوطلب را به خود جذب میکند. بعد از شرکت در این آزمون، داوطلبان وارد مرحله انتخاب رشته می‌شوند که یک مرحله حساس و سرنوشت‌ساز است. با توجه به تعداد بالای شرکت‌کنندگان در این آزمون، داوطلبان باید با آگاهی کامل درباره انتخاب رشته خود اقدام کنند.
سازمان سنجش اعلام کرده است که پذیرش داوطلبان در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی براساس سیاست بومی‌گزینی انجام می‌شود. اما این موضوع ممکن است در زمان انتخاب رشته کنکور 1402 (مقطع زمانی مربوط به سال 2023) برخی از داوطلبان را سردرگم کند. بنابراین، در اینجا به طور مفصل به بررسی و توضیح این موضوع می‌پردازیم.
بومی گزینی به این معنی است که در انتخاب رشته، اولویت به داوطلبان بومی یک استان داده می‌شود. بومی بودن به معنای تعلق داشتن به یک استان خاص است که می‌تواند به چندین شرایط مرتبط با محل اخذ مدرک تحصیلی و محل تولد داوطلب بستگی داشته باشد.
با توجه به اعلام سازمان سنجش، شرایط بومی بودن در انتخاب رشته به شکل زیر است:
1.اگر محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه برای داوطلبان نظام قدیم و محل اخذ مدرک پیش‌دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان برای داوطلبان نظام جدید در یک استان یکسان باشد، داوطلب به عنوان داوطلب بومی آن استان شناخته می‌شود.
2.اگر محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر داوطلبی در یک استان نباشد، استان محل تولد داوطلب به عنوان استان بومی وی در نظر گرفته می‌شود.
3.داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل خود را در خارج از کشور سپری کرده‌اند، استان محل تولدشان به عنوان استان اصلی یا استان منشأ آنها در نظر گرفته می‌شود.
4.اگر داوطلبان سه سال آخر محل تحصیل خود را در خارج از کشور سپری کرده و همچنین محل تولد آنها نیز خارج از کشور بوده باشد، استان تهران به عنوان استان مبدأ این داوطلبان در نظر گرفته می‌شود.
با توجه به این شرایط، داوطلبان باید در هنگام انتخاب رشته به موارد زیر توجه کنند:
- محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر را بررسی کنند و براساس نظام قدیم یا جدید بودن آن، استان بومی خود را تعیین کنند.
- در صورتی که محل اخذ مدرک سه سال آخر در یک استان نبوده و استان محل تولد متفاوت است، استان محل تولد را به عنوان استان بومی خود در نظر بگیرند.
- اگر سه سال آخر محل تحصیل خارج از کشور بوده است، استان محل تولد را به عنوان استان بومی در نظر بگیرند.
گزینش بومی رشته‌های تحصیلی در کنکور سراسری
رشته‌های تحصیلی در کنکور سراسری 1402 (مقطع زمانی مربوط به سال 2023) بر اساس ماهیت و میزان ارائه آنها در کل کشور به چهار دسته‌بندی تقسیم می‌شوند. در ادامه این مقاله به توضیح این دسته‌بندی‌ها می‌پردازیم.
- رشته‌های استانی، رشته‌هایی هستند که در بیشتر استان‌ها ارائه می‌شوند و به نیازهای بازار کار یا کاربردی در آن استان پاسخ می‌دهند. این رشته‌ها به متخصصان بومی آن استان اجازه می‌دهند تا در زمینه‌های مورد نیاز استان خود فعالیت کنند.
- برای آگاهی از این رشته‌ها، داوطلبان باید به دفترچه راهنمای انتخاب رشته گروه آزمایشی مورد نظر خود مراجعه کنند.
- رشته‌های ناحیه‌ای، رشته‌هایی هستند که در برخی استان‌ها ارائه نمی‌شوند، اما در استان‌های همجوار که به عنوان ناحیه محلی محسوب می‌شوند، وجود دارند و برای آن ناحیه اهمیت ویژه‌ای دارند. برای مشاهده رشته‌های ناحیه‌ای، می‌توانید به دفترچه راهنمای انتخاب رشته کنکور سراسری مراجعه کنید.
- رشته‌های قطبی، رشته‌هایی هستند که در اکثر نواحی کشور موجود نیستند، اما در چند ناحیه بومی مجاور که به عنوان قطب بومی در آنها محسوب می‌شوند، ارائه می‌شوند. این رشته‌ها نیز در دفترچه راهنمای انتخاب رشته قابل مشاهده هستند.
- رشته‌های کشوری: در رشته‌های کشوری، گزینش داوطلبان بر اساس نمره کسب شده به صورت کشوری انجام می‌شود. در این حالت، شانس پذیرش داوطلبان در نقاط مختلف کشور، بدون در نظر گرفتن نمره اکتسابی، یکسان است.
با در نظر گرفتن این دسته‌بندی‌ها، داوطلبان می‌توانند در هنگام انتخاب رشته بهترین تصمیم را بگیرند و با استفاده از دفترچه راهنمای انتخاب رشته، به اطلاعات دقیق‌تری دست یابند. مشاوره انتخاب رشته رایگان آویژه به شما کمک میکند تا تصمیم بهتری در هنگام انتخاب رشته بگیرید.
