انتخاب رشته و انواع سهمیه های کنکور
سهمیه‌ها در فرآیند کنکور، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند و تأثیر قابل توجهی در انتخاب رشته تحصیلی داوطلبان دارند. این سهمیه‌ها با هدف ایجاد عدالت و انصاف بین داوطلبان با شرایط مختلف تعریف شده‌اند. در اینجا به برخی از نقش‌های مهم سهمیه‌ها در کنکور و تأثیر آنها در انتخاب رشته تحصیلی می‌پردازیم:
- حفظ عدالت و انصاف: یکی از اهداف اصلی سهمیه‌ها، حفظ عدالت و انصاف در فرآیند کنکور است. با توجه به اینکه شرایط اقتصادی، اجتماعی و آموزشی دانش‌آموزان در مناطق مختلف کشور متفاوت است، اعمال سهمیه‌ها باعث می‌شود تا همه داوطلبان برابر بازی کنند و از فرصت‌های یکسانی برخوردار شوند.
- تعیین اولویت‌ها در انتخاب رشته: سهمیه‌ها به دانش‌آموزان امتیاز و اولویت ویژه‌ای برای انتخاب رشته تحصیلی می‌دهند. افرادی که در سهمیه‌های خاصی قرار دارند، به راحتی می‌توانند رشته‌های مورد علاقه‌شان را انتخاب کنند و به راهی خود به سوی شغل‌ها و حرفه‌های دلخواهشان بروند.
- ارتقاء کیفیت آموزش: سهمیه‌ها با تنظیم توزیع دانش‌آموزان بر اساس ظرفیت‌های دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، به ارتقاء کیفیت آموزش و پژوهش کمک می‌کنند. با اختصاص مناسب دانشجویان به رشته‌های مختلف، دانشگاه‌ها توانایی بهتری در ارائه آموزش به دانشجویان خواهند داشت.
- تشویق به انتخاب رشته‌های مهم و نیازمند: با ایجاد سهمیه‌های ویژه برای رشته‌های مهم و نیازمند جامعه مثل پزشکی، مهندسی، کشاورزی و …، دانش‌آموزان ترغیب می‌شوند تا به انتخاب این رشته‌ها علاقه نشان دهند و در زمینه‌هایی که نیاز بسیاری به کادر متخصص دارند، فعالیت کنند.
آینده شغلی بسیاری از دانش آموزان به نتایج کنکور گره خورده است. سازمان سنجش کشور، برای اینکه ارزیابی داوطلبان کنکور به عدالت نزدیک تر باشد، سهمیه های مختلفی برای کنکور در نظر گرفته است. سهمیه های کنکور تنوع بالایی دارد و ارزیابی نتایج نهایی کنکور با توجه به رتبه داوطلب در این سهمیه ها انجام می شود. به همین دلیل برای دانش آموزان مهم است که با انواع سهمیه کنکور آشنا شوند و در صورتی که شامل برخی سهمیه های خاص می شوند، بتوانند از آن استفاده کنند.
آگاهی از سهمیه های کنکور در انتخاب رشته نیز به داوطلبان کنکور کمک خواهد کرد. چرا که برخی از رشته های دفترچه انتخاب رشته شامل برخی سهمیه های خاص می شود. به طور مثال ممکن است برای یک رشته سهمیه ای برای افراد بومی استان در نظر گرفته شده باشد، که در این صورت افراد بومی شانس بیشتری برای قبولی در آن رشته خواهند داشت و اگر این رشته ها انتخاب نشود، فرصت تحصیل در دانشگاه سراسری را از دست خواهند داد. در ادامه قصد داریم به سهمیه های مختلف کنکور سراسری که توسط سازمان سنجش اعلام شده است، بپردازیم تا شما بتوانید با دیدی بارزتر و با آگاهی بیشتری در زمان اعلام نتایج کنکور نسبت به انتخاب رشته اقدام نمایید.
سهمیه مناطق
این سهمیه برای حفظ عدالت بین داوطلبان کنکور لحاظ شده است. سهمیه مناطق، به سه منطقه یک و دو و سه تقسیم بندی می شود. به دلیل اینکه امکانات آموزشی و تحصیلی در تمام نقاط کشور یکسان نبوده و دانش آموزان با شرایط تحصیلی مختلف باید در روز کنکور، در آزمون یکسان و مشابه ی شرکت کنند، سازمان سنجش برای حفظ عدالت بین دانش اموزان سهمیه مناطق را لحاظ کرده است. افرادی که سهمیه منطقه یک به آنها تعلق خواهد کرفت در مناطق مرفه تر و با امکانات آموزشی نسبتا عالی زندگی می کنند. اما افراد منطقه سه کسانی هستند که از امکانات تحصیلی و آموزشی مناسبی برخوردار نیستند. شما متناسب با شهر و منطقه محل سکونت خود شامل یکی از سهمیه های مناطق می شوید.
این موضوع را در نظر داشته باشید که سهمیه مناطق بر اساس سه سال آخر تحصیل شما در مقطع متوسطه دوم و یا همان دبیرستان لحاظ می گردد. اگر دو سال از تحصیل خود را در منطقه دو بوده و یک سال در منطقه یک باشید، سهمیه مورد محاسبه برای شما همان سهمیه منطقه یک می باشد. به طور کلی سهمیه منطقه مرفه تر برای افرادی که سه سال آخر خود را در دو منطقه مختلف درس خوانده اند، در نظر گرفته می شود.
سهمیه داوطلبان مناطق درگیر بلایای طبیعی
اگر شما در یکی از شهرها یا استان هایی که درگیر بلایای طبیعی بوده اند تحصیل کرده باشید می توانید از سهمیه مناطق درگیر بلایای طبیعی استفاده کنید. البته حواستان باشد که تغییر رشته دادن و انتقالی گرفتن در صورت استفاده از این سهمیه، غیر ممکن خواهد بود. در سهمیه مناطق درگیر بلایای طبیعی برای افراد امتیاز ویژه ای برای تحصیل در رشته مورد نظر در دانشگاه استان محل زندگی خود یا شهر خود در نظر گرفته می شود. در صورت نبود رشته در استان منطقه آسیب دیده، سهمیه مورد نظر در استان های هم جوار لحاظ خواهد شد. همچنین اولویت با دانشگاه های واقع در شهر منطقه آسیب دیده و سپس دانشگاه های واقع در استان مربوطه است.
برای پذیرش در این کد رشته محل ها داوطلبان باید حد نصاب 80 درصد گزینش آزاد در رشته های غیرپزشکی و 85 درصد حد نصاب گزینش رشته های پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی را کسب نموده باشند.
تغییر رشته دادن و یا انتقالی گرفتن با استفاده از سهمیه مناطق بلایای طبیعی، غیر ممکن و ممنوع می باشد.
مدت اعتبار این سهمیه نهایتاً سه سال است که به جز سال اول، شورای سنجش و پذیرش دانشجو باید این سهمیه را تصویب نموده باشد.
سهمیه مناطق محروم
استان هایی که می توانند از سهمیه مناطق محروم استفاده کنند عبارتند از: ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و هرمزگان. اگر شما در هر کدام از این استان ها زندگی کنید، سهمیه مناطق محروم به شما تعلق خواهد گرفت. البته فراموش نکنید که شرط اصلی استفاده از این سهمیه، بومی بودن است. همچنین رشته هایی که در مقطع دکترا نبوده و زیر شاخه پزشکی نباشند می توانند از این سهمیه به صورت 40 درصد از ظرفیت کل در انتخاب رشته کنکور استفاده کنند. برای مقاطع دکترا 30 درصد از کل ظرفیت به سهمیه مناطق محروم تعلق خواهد گرفت. این سهمیه می تواند شانس قبولی را برای افرادی که در یکی از استان های گفته شده زندگی کرده اند، بالا ببرد.
سهمیه داوطلبان شهرستان های جنوب استان کرمان و شهرستان بشاگرد استان هرمزگان
برای شهرستان های جیرفت، عنبرآباد، کهنوج، رودبار جنوب، قلعه گنج و منوجان و شهرستان بشاگرد استان هرمزگان، در صورتی که طبق ضوابط جزو این مناطق لحاظ شوند، می توانند از کد رشته های اختصاصی این شهرستان ها که در دفترچه انتخاب رشته درج شده است، استفاده کنند. توجه داشته باشید که پذیرفته شدگان شامل این تسهیلات باید به مدت دو برابر مدت تحصیل خود، در مناطق محروم استان خود خدمت کنند.
سهمیه داوطلبان شهرستان ابوموسی در استان هرمزگان
طبق مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، 40 درصد از سهمیه دانشگاه های استان هرمزگان باید به داوطلبان شهرستان ابوموسی اختصاص یابد. توجه داشته باشید که در این سهمیه کسب حد نصاب 75 درصد گزینش آزاد الزامی است. شرط بومی بودن در شهرستان ابوموسی سکونت مستمر به مدت سه سال در این شهرستان است.
