علت‌ها، علائم و راه‌های مدیریت اختلال خوابگردی
اختلال خوابگردی یک نوع اختلال خواب است که در آن فرد در طول شب، بدون آگاهی کامل از اطراف خود، پا به راه می‌اندازد و ممکن است اقداماتی خطرناک و بی‌اهمیت انجام دهد. این وضعیت میتواند برای خود فرد و افراد دیگری که با او در یک محیط زندگی مشترک هستند، مشکلاتی را ایجاد کند.
علل اختلال خوابگردی ممکن است متنوع باشند. برخی از این علل عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: در برخی افراد، وجود تاریخچه خانوادگی از خوابگردی میتواند عاملی در بروز این اختلال باشد.
- خواب نامنظم: عدم داشتن الگوی خواب منظم و کافی میتواند عاملی در ایجاد خوابگردی باشد.
- استرس و اضطراب: فشارهای روزمره، استرس و اضطراب می‌توانند باعث بروز اختلال خوابگردی شوند.
- خستگی و خواب ناکافی: عدم استراحت کافی و خستگی ممکن است موجب شدید شدن خوابگردی شود.
علائم اختلال خوابگردی شامل موارد زیر میشوند:
- راه رفتن در خواب: فرد مبتلا به خوابگردی میتواند در حالت خواب راه برود و در برخی موارد اقداماتی خطرناک انجام دهد.
- صحبت در خواب: فرد ممکن است در طول خواب صحبت کند و به سوالات پاسخ دهد، اما بعداً از این موضوع خبر نداشته باشد.
- بیداری ناگهانی: بعضی از افراد مبتلا به خوابگردی می‌توانند ناگهان در طی شب بیدار شوند و حالتی از ترس یا ناراحتی داشته باشند.
برای مدیریت اختلال خوابگردی، مراقبت‌های زیر میتواند مفید باشد:
- ایجاد محیط ایمن: از برداشتن اشیای خطرناک از اطراف فرد مبتلا به خوابگردی اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز، درهای اتاق را قفل کنید.
- رفع استرس و اضطراب: روش‌های مدیریت استرس مانند تمرین، روش‌های تنفسی و مراجعه به مشاوره ممکن است در کاهش خوابگردی موثر باشد.
- ایجاد الگوی خواب منظم: رعایت الگوی خواب منظم و توصیه‌های بهداشتی در خواب میتواند به بهبود اختلال خوابگردی کمک کند.
- مراجعه به پزشک: در صورت بروز اختلال خوابگردی مزمن و مزاجی، مراجعه به پزشک متخصص خواب میتواند مفید باشد.
تعریف اختلال خوابگردی
تعریف اختلال خوابگردی منابع علمی به این صورت آمده است : مجموعه ای از حرکات غیر ارادی و در پاره ای از موارد تقریبا هماهنگ مثل ایستادن حرکت کردن یا بر خواستن از جا را اختلال خوابگردی میدانیم . معمولا افراد چیزی از خواب گردی خود به یاد نمی آورند . این اختلال میتواند ناخواسته باعث آسیب رساندن به خود فرد و اطرافیان او بشود . معمولا کودکان و نوجوانان و افرادی که هیستریک هستند به این اختلال دچار میشوند . و همچنین در تعریف اختلال خوابگردی از افرادی که داری بیماری و یا سابقه صرع هستند نیز نام برده میشود . همانطور که در بالا ذکر شد افرادی که دارای اختلالات خواب دیگر نیز هستند مستعد این آسیب نیز خواهند بود . مثلا افرادی که دارای اختلال وحشت در خواب ، کابوس شبانه ، آپنه خواب و … هستند .
اختلال خواب RLS یا سندروم پاهای بی قرار
اختلال خواب سندروم پاهای بی قرار از جمله مواردی است که خواب طبیعی را مختل میکند . حرکات غیر عادی و شدید RLSاز جمله بارز ترین نشانگان تشخیص این سندروم میباشد . از نظر شیوع این اختلال مقام دوم را در بین اختلالات را در حوزه خواب دارا است . عمومیت این اختلال خواب به ۱۵ % نیز میرسد اما ۱۰%از این مقدار را خانم ها تشکیل میدهند . به خصوص در زمان بارداری بسیاری از زنان دچار این عارضه میشوند . البته این سندروم در بین افراد سالخورده نیز به وفور یافت میشود و به احتمال بسیار زیاد هر فرد سالمندی که شما میشناسید دارای این مورد است . چون حدود ۴۰ تا ۵۰% افراد سالمند در گیر این اختلال هستند . این احتمال نیز زیاد است که سندروم پاهای بی قرار یک مورد ارثی در خانواده شما باشد . گاهی نیز RLS به دلیل مشکلات طبی دیگر مانند کمبود آهن در بدن بروز کند .
علل RLS
حالا میخواهیم به علل به وجود آمدن RLS بپردازیم و بدانیم که چگونه این اختلال در فرد به وجود می آید . در بعضی از مواقع دیده میشود که RLS به عنوان یک ارث از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا میکند . سر نخ دیگری که درباره این اختلال به دست آمده است این است که بعضی از داروها نیز محرک به وجود آمدن سندروم پاهای بی قرار است . درمان این بیماری با دخالت داروهایی مانند پرامی پکسول که مقدار دوپامین را افزایش میدهد یا به گیرنده های دوپامین متصل میشود بسیار نتیجه بخش بوده است . دوپامین یکی از چند ماده شیمیایی است که سیستم عصبی برای فرستادن پیام در بین سلول ها از آنها استفاده میکند . این نشان میدهد که فردی با مقدار کاهش یافته دوپامین بیشتر احتمال دارد که به سندرم پای بیقرار مبتلا شود . موادی مثل آهن نیز در میزان تولید دوپامین بسیار نقش دارد .
بیماری های طبی مرتبط با RLS
در برخی از افراد درگیر، این بیماری ظاهرا ارتباطی با بیماری های طبی دیگر ندارد . گاهی درمانگران RLS را یک بیماری ارثی میدانند . اما در واقع این بیماری گاهی اوقات در بعضی از بیماری های طبی نیز ظاهر میشوند . این بیماری ها که معمولا با RLS همپوشانی دارند عبارت اند از : کم خونی ، کمبود آهن ، کمبود اسید فولیک ، دیابت ، افسردگی ، مشکلات کلیه و… میباشند . سندروم پای بیقرار در افرادی که کم خونی دارند به این دلیل که ضعف در گلبول های قرمز است زیاد رخ میدهد . کم خونی از لحاظ فراوانی بیشتر در زنان شایع است . بسیاری از زنان در دوره بار داری و حاملگی دچار RLS میشوند .
خدمات مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه
برای کسب اطلاعات بیشتر لطفا سایر مقالات متخصصان مرکز مشاوره آویژه را مطالعه فرمایید .
در این راستا مرکز مشاوره خانواده و روانشناسی آویژه و همچنین مشاوره روانشناسی آنلاین خدمات متنوعی را در زمینه مشاوره اختلال خواب گردی به شما هم میهنان عزیز ارائه میدهد .
منبع: Sleep Disturbances — Clinical Methods
